Ośrodek Kultury i BibliotekaGminy Wielgie

Jubileusz stu lat działalności SBP

W październiku 1917 r. członkowie Komisji Historii Książnic i Wiedzy Bibliotecznej powołali  Związek Bibliotekarzy Polskich, pierwszą w kraju organizację skupiającą bibliotekarzy, bibliografów i miłośników książek. Datę tę uznaje się za początek działalności Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, który nazwę obecną przyjął w 1953 r.

Zebranie inauguracyjne odbyło się 21 października 1917 r. w gmachu Biblioteki Publicznej w Warszawie na ul. Koszykowej, a dwa dni później ukonstytuował się pierwszy zarząd ZBP, którym kierował Ignacy Tadeusz Baranowski , wybitny historyk, dyrektor Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie.

W listopadzie powstały pierwsze sekcje i komisje tematyczne. Na koniec 1917 r., jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, Związek Bibliotekarzy Polskich liczył 117 członków.

Działalność Związku wkrótce objęła cały kraj. W okresie międzywojennym w kolejnych miastach powstawały Koła ZBP, kierowane przez wybitnych twórców bibliotekarstwa danego regionu: Walerego Piaskowskiego, Jana Augustyniaka (Łódź, 19 I 1919), Fryderyka Papee, Edwarda Kuntze (Kraków, 30 V 1919), Zygmunta Celichowskiego, Stefana Vrtel-Wierczyńskiego (Poznań, 13 III 1920), Ludwiks Bernackiego, Władysława Tadeusza Wisłockiego (Lwów, 17 VI 1920), Ludwika Czarkowskiego, Stefana Rygiel, Adama Łysakowskiego (Wilno, 14 XI 1923), Faustyna Czerwijowskiego, Jana Muszkowskiego, Stefana Rygiel, Reginę Danysz-Fleszarową, Antoniego Stolarskiego, Adama Łysakowskiego (Warszawa, 30 XI 1924), Leona Nowaka  (Zagłębie Dąbrowskie w Będzinie, 12 IV 1931), Emilię Markiewicz-Białkowską (Lublin, 18 II 1935), Pawła  Rybickiego (Katowice, 17 III 1935).

W jubileuszowym roku pamiętajmy o wybitnych postaciach polskiego bibliotekarstwa, którzy, zwłaszcza w okresie międzywojennym, tworzyli ZBP i aktywnie w nim działali. Oprócz wymienionych wyżej, to Jan Baumgart, Aleksander Birkenmajer, Edward Chwalewik, Helena Drège, Bogdan Horodyski, Marian Łodyński, Helena Radlińska, Mieczysław Rulikowski, i wielu innych.

Zbudowali oni podwaliny nowoczesnego bibliotekarstwa we wszystkich jego obszarach od bibliografii narodowej, centralnych katalogów, konserwacji i ochrony zbiorów, standaryzacji pragmatyki bibliotecznej po starania o powołanie Biblioteki Narodowej, o uchwalenie ustawy bibliotecznej czy utworzenie sieci bibliotek powszechnych. W okresie II wojny światowej wielu z nich zaangażowało się w ochronę i ratowanie zbiorów polskich bibliotek, a tuż po wojnie brali udział w tworzeniu podstaw prawnych funkcjonowania bibliotek, organizowaniu sieci bibliotek publicznych oraz rozwoju bibliotek naukowych.

Dzisiaj

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich (działające pod aktualną nazwą od roku 1953), kontynuuje działalność ZBP. Podobnie jak w pierwszych latach działalności i powojennych dekadach, misją SBP jest „działanie na rzecz rozwoju bibliotekarstwa, budowanie tożsamości zawodu bibliotekarza, integracja środowiska, a także kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek i zawodu bibliotekarza” (Strategia SBP na lata 2010-2021).

SBP to jedna z największych organizacji pozarządowych w Polsce. Zrzesza ok. 8 tys. członków reprezentujących wszystkie rodzaje bibliotek, najwięcej (ok. 70%) pracuje w bibliotekach publicznych, ok. 9% – w bibliotekach naukowych. Swoim zasięgiem obejmuje cały kraj: w 16 okręgach działa 280 kół w 55 oddziałach. Działalność merytoryczną wspiera 14 komisji i sekcji zajmujących się takimi zagadnieniami jak: bibliografia regionalna, nowe technologie, zarządzanie i marketing, edukacja informacyjna, opracowanie rzeczowe zbiorów, czytelnictwo chorych i niepełnosprawnych, ochrona i konserwacja zbiorów, biblioteki muzyczne i fonoteki, biblioteki publiczne, naukowe, biblioteki pedagogiczne i szkolne oraz biblioteki niepaństwowych szkół wyższych.

http://www.sbp.pl/sbp/komisje_sekcje_zespoly

Główne obszary działania SBP

Edukacja zawodowa bibliotekarzy

Wydawnictwo SBP jest jednym z największych branżowych wydawnictw w Polsce. Wydaje dwa czasopisma naukowe punktowane („Przegląd Biblioteczny" – od 1927 oraz „Zagadnienia Informacji Naukowej", wychodzące od 1953 r., od 1995 wydawane przez SBP); dwa miesięczniki fachowe („Bibliotekarz" – od 1929, „Poradnik Bibliotekarza" – od 1949). Każdego roku ukazuje się ok. 20 publikacji, większość w seriach wydawniczych Nauka – Dydaktyka – Praktyka, Biblioteki – Dzieci – Młodzież. W archiwum cyfrowym SBP znajdują się w wolnym dostępie czasopisma i książki wydane do roku 2014 r. www.sbp.pl/archiwumcyfrowe | www.sbp.pl/sklep

Konferencje naukowe i fachowe, seminaria, warsztaty, to popularna i ceniona działalność edukacyjna SBP tworząca przestrzeń do wymiany najnowszych trendów w bibliotekarstwie, upowszechniania dobrych praktyk i podnoszenia kwalifikacji pracowników bibliotek. Rocznie w ponad 20 warsztatach bierze udział ok. 600 osób. (www.sbp.pl/konferencje)

Promocja młodych bibliotekarzy

Forum Młodych Bibliotekarzy - od 2006 r. organizowane z inicjatywy SBP przez młodych dla młodych bibliotekarzy, co roku w innym mieście, wspiera rozwój kompetencji zawodowych młodych pracowników bibliotek, sprzyja integracji młodego pokolenia poprzez dzielenie się doświadczeniami i wymianę idei (www.sbp.pl/fmb).

Co dwa lata SBP przyznaje Nagrodę Młodych im. Marii Dembowskiej za najlepsze prace dyplomowe absolwentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Nagrodzone prace są publikowane w Wydawnictwie SBP.

Upowszechnianie bibliotekarstwa i informacji naukowej

SBP działa na rzecz upowszechniania osiągnięć naukowych w dziedzinach związanych z bibliotekarstwem. Współpracuje z ośrodkami akademickimi, na konferencjach pracownicy nauki prezentują wyniki swoich badań. Co roku SBP przyznaje Nagrodę Naukową im. Adama Łysakowskiego za publikacje o istotnym znaczeniu dla rozwoju teorii i praktyki w zakresie bibliotekarstwa, bibliologii i informacji naukowej. (www.sbp.pl/konkursy/nagroda_naukowa_sbp).

Promocja czytelnictwa

Konkursy: SBP popularyzuje działalność biblioteki czytelnictwo poprzez organizowanie ogólnopolskich konkursów: Mistrz Promocji Czytelnictwa czy Historyczne Wędrówki z Biblioteką. Dzięki tym konkursom pokazujemy nowatorskie formy aktywności bibliotek, zarówno tych z największych ośrodków miejskich jak i zlokalizowanych na obszarach wiejskich (www.sbp.pl/konkursy/informacje).

Tydzień Bibliotek: Od 2004 r. z inicjatywy SBP większość bibliotek: publicznych, naukowych, szkolnych, pedagogicznych i innych bierze udział w odbywającej się każdego roku od 8 do 15 maja ogólnopolskiej akcji Tydzień Bibliotek, połączonej z Dniem Bibliotekarza (8 maja). Jest to największy w skali kraju program popularyzujący znaczenie bibliotek w życiu społecznym i kulturalnym. Za najciekawsze wydarzenia organizowane w ramach TB SBP przyznaje bibliotekom nagrody Tygodnia Bibliotek (www.sbp.pl/tydzienbibliotek).

Salon Bibliotek: Od roku 2010 r. SBP organizuje podczas Targów Książki Historycznej w Warszawie Salon Bibliotek, w którym biorą udział biblioteki publiczne i naukowe z całego kraju, wydające książki naukowe i popularyzujące wiedzę historyczną. W ramach Salonu SBP przygotowuje w postaci drukowanej i elektronicznej Katalog publikacji historycznych bibliotek, organizuje spotkania autorskie oraz seminarium prezentujące różnorodne formy działalności bibliotek na rzecz zachowania i upowszechniania dziedzictwa historycznego w skali krajowej, a zwłaszcza lokalnej.

Promocja zawodu bibliotekarza i integracja środowiskowa

Bibliotekarz Roku: Od roku 2010 SBP organizuje ogólnopolski konkurs „Bibliotekarz Roku", składający się z dwóch etapów. W pierwszym – Zarządy Okręgów SBP wybierają regionalnych Bibliotekarzy Roku, a w ogólnopolskim finale spośród regionalnych laureatów struktury SBP i internauci wybierają Bibliotekarza Roku. Celem konkursu jest popularyzacja pracowników bibliotek wyróżniających się dokonaniami zawodowymi lub naukowymi, a także społeczna działalnością (www.sbp.pl/konkursy/bibliotekarz_roku).

Medale i odznaczenia: SBP przyznaje medale i odznaczenia bibliotekarzom wyróżniającym się w działalności stowarzyszeniowej i zawodowej, a także przedstawicielom innych zawodów i władz samorządowych za zasługi dla rozwoju bibliotekarstwa: Honorowa Odznaka Stowarzyszenia (od 1967 ); medal „W Dowód Uznania” (od 1997. Bibliotekom, instytucjom i organizacjom przyznawany jest medal „Bibliotheca Magna Perennisque”za zasługi dla rozwoju bibliotekarstwa i czytelnictwa.

Analiza Funkcjonowania Bibliotek

Jednym z obszarów działalności SBP jest inicjowanie i upowszechnianie wysokich standardów działalności bibliotek. W tym celu SBP realizuje od 2010 r., w porozumieniu z Konferencjami Dyrektorów Wojewódzkich Bibliotek Publicznych, Bibliotek Pedagogicznych oraz Bibliotek Akademickich Szkół Polskich projekt Analiza Funkcjonowania Bibliotek/AFB, w ramach którego współpracujące biblioteki publiczne, akademickie i pedagogiczne wprowadzają do wspólnej bazy dane statystyczne, na podstawie których generowane są wskaźniki funkcjonalności umożliwiające prowadzenie badań porównawczych oraz analiz efektywności pracy bibliotek w obrębie poszczególnych jednostek i grup bibliotek. Więcej o projekcie w serwisie internetowym AFB (www.afb.sbp.pl).

Współpraca krajowa i międzynarodowa

SBP jest partnerem krajowych instytucji państwowych i samorządowych. Współpracuje z bibliotekami wszystkich rodzajów, uczelniami, organizacjami pozarządowymi, wydawcami i księgarzami, a także środowiskami opiniotwórczymi. Każdego roku jest współorganizatorem lub partnerem ponad 15 konferencji i wydarzeń w zakresie czytelnictwa, bibliotekarstwa, edukacji informacyjnej, nowych trendów działalności bibliotek, zwłaszcza ich nowych społecznych funkcji.

SBP jest jednym z członków założycieli Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Bibliotekarskich IFLA. Jest także członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Bibliotek Muzycznych IAML oraz Europejskiego Biura Stowarzyszeń Bibliotek, Informacji i Dokumentacji (EBLIDA). W 2005 r. Sekcja Bibliotek Muzycznych SBP zorganizowała w Warszawie światową konferencję IAML.

SBP dwukrotnie w przeszłości organizowało konferencje IFLA: w roku 1936 oraz w 1959. W 2017 r. SBP, Biblioteka Narodowa oraz Miasto Wrocław współorganizują Światowy Kongres IFLA we Wrocławiu w dniach 19-25 sierpnia pod hasłem „Biblioteki. Solidarność, Społeczeństwo". Do Wrocławia przyjedzie blisko 3 tys. bibliotekarzy ze wszystkich kontynentów. Zachęcamy wszystkich polskich bibliotekarzy do udziału w tym bezprecedensowym wydarzeniu. Więcej o Kongresie i warunkach wzięcia w nim udziału na stronie www.sbp.pl/IFLA2017 .

Portal www.sbp.pl

W roku 2011 r., dzięki grantowi Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, SBP zainicjowało prowadzenie ogólnopolskiego portalu bibliotekarskiego. Nie służy on tylko informowaniu o działalności SBP. Dzięki nowoczesnym narzędziom informatycznym i zaangażowaniu zespołu redaktorów, portal stal się uniwersalną platformą udostępniającą wiedzę i praktykę bibliotekarską, każdego dnia dostarczając informacje przydatne bibliotekarzom i badaczom w ich codziennej pracy. Warto korzystać z portalu regularnie i zaprenumerować newsletter, a także odwiedzać profil na facebook.com/Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Zachęcamy bibliotekarzy z całego kraju, a szczególnie członków Stowarzyszenia do przekazywania redakcji portalu informacji o wydarzeniach, inicjatywach bibliotek i struktur SBP. Każdego miesiąca portal odwiedza ponad 25tys. użytkowników.

Artykuł ze strony SBP